Leren, onderzoeken en innoveren in de Brainportregio op alle lagen
Inclusie als basis voor samen leren
Summa- en Fontys-studenten zijn hier in hun stageperiode, afstudeerjaar of minor niet bij een opdrachtgever of in een Fontys-gebouw, maar midden in de wijk, om samen met inwoners, vrijwilligers en professionals te werken aan vraagstukken die de wijkwoners relevant vinden. Dat doen ze vanuit verschillende opleidingen en disciplines. Er ontstaat in het wijkcentrum een mooi gesprek over leren en onderzoeken. Frans van Mil is Fontys-docent en bruggenbouwer in de Achtse Barrier: “De kracht zit erin dat we hier samen van, met en door elkaar leren. Iedereen brengt eigen expertise en ervaring in. We gaan uit van ervaringskennis en brengen dit volwaardig samen met praktijkkennis en wetenschappelijke kennis. De professionals leren hier net zo goed van de studenten als andersom. En zij leren op hun beurt weer van de inwoners en vrijwilligers. En andersom. Eigenaarschap delen we dus, in ontwerp en uitvoering, in samen leren en samenwerken. Om ervoor te zorgen dat de wijkbewoners hun ervaringskennis kunnen en willen delen, zijn de principes van inclusie altijd de basis. Transdisciplinair werken, noemen we dat.”
Leren, onderzoeken en innoveren op alle lagen
De leeromgeving is een van de resultaten van een meerjarige Fontys-samenwerking, waarin HRM en TP, ICT, Mens en Gezondheid, Paramedisch, Pedagogiek, Sociale Studies en Sporthogeschool hebben afgesproken transdisciplinair samen te werken aan maatschappelijke opgaven. Wendbaar, onderzoekend en talentgericht. DE STAP naar gezonder is een van de programma’s van die samenwerking, met wijkinitiatieven zoals in de Achtse Barrier. Het Fontys Centre of Expertise Health is nauw betrokken, vanuit de missie om samen met partners maatschappelijke opgaven aan te pakken, die gaan over gelijke kansen op een gezond en gelukkig leven. “Fontys for Society, hier zie je wat dat betekent”, concludeert Arian Steenbruggen in het gesprek. “Onze studenten doen onderzoek in het hart van de samenleving, samen met onze lectoraten. Zo doen we ook nieuwe kennis op, die zij weer terug het onderwijs in brengen. Leren, onderzoeken en innoveren doen we op alle lagen.”
DE STAP naar gezonder
De leeromgeving in de Achtse Barrier staat niet op zichzelf. Het is een van de wijkinitiatieven van DE STAP naar gezonder, waarin meer dan 100 organisaties in de Brainportregio samenwerken aan positieve gezondheid en het verkleinen van gezondheidsverschillen. “Fontys is als kennispartner verantwoordelijk voor het lerend vermogen,” licht Arian toe. “Samen leren en onderzoeken doen we in onze regio samen met het werkveld en met wijkbewoners. In Brainportregio gebeurt er veel, ook voor elkaar.”
Intensiveren sociale basis
Studenten Rabia en Robin leiden Arian rond door het wijkcentrum. Hier en daar zijn groepjes studenten aan het werk of in gesprek. Een aantal studenten onderzoekt de mentale gezondheid in de wijk. Een vierdejaars Verpleegkunde werkt samen met de eerstelijnszorg aan het bereiken van ‘zorgmijders’. Drie minor-studenten verbeteren de toegankelijkheid van een beweeg- en beleeftuin bij het centrum. Anderen bekijken de opties om eenzaamheid bij jongeren tegen te gaan, samen met ervaringsdeskundigen. In totaal zijn er twintig studenten van Summa en Fontys, die in verschillende samenstellingen projecten oppakken. Ze doen daarnaast allerlei andere activiteiten met de wijkbewoners. Ze lopen mee met de wandelgroep of zijn ze onderdeel van de kookgroep. “Als je intensief samen optrekt, kom je vanzelf ook in gesprek over wat hier echt speelt,” vertelt Rabia.
‘Boodschappenlijst’
Bruggenbouwer Frans van Mil is overtuigd dat dit soort hybride leeromgevingen de toekomst hebben. “Al gaat lang niet alles vanzelf,” voegt hij daaraan toe. “We zijn er nog niet op ingericht. De studenten hebben we gevraagd om een ‘boodschappenlijst’ te maken voor het bestuur, met wat zij vinden dat Fontys bij kan dragen aan doorontwikkeling, binnen en buiten Fontys. Financieringsstromen zijn bijvoorbeeld zelden gericht op preventie. Zorgaanbieders in de wijk lopen daar echt tegenaan. De toekomst vraagt iets anders van ons allemaal. Bij Fontys zijn we zelf ook aan het leren. Wat werkbare elementen zijn en wat dat betekent voor hoe we innovatie organiseren. Met onderwijs én onderzoek een stevige impuls geven aan de kanteling die nodig is, dat is het uitgangspunt. Het belang van inclusie in die verandering, daarover hebben we hier al zoveel geleerd. Een leven lang ontwikkelen voor iedereen, daar draait het hier om.”
Meer weten over Professionele Werkplaatsen, Fontys Centre of Expertise Health en DE STAP?
- Om kennis over lerend en onderzoekend samenwerken in de beroepspraktijk te ontwikkelen, delen en implementeren heeft Fontys een lectoraat Professionele Werkplaatsen.
- Met het Centre of Expertise Health levert Fontys in samenwerking met zorgorganisaties, overheid, het bedrijfsleven, burgers en andere kennispartners in onze regio een bijdrage aan een samenleving waar iedereen een eerlijke kans op een gezond leven heeft.
- DE STAP naar gezonder is een beweging die zich richt op het verbeteren van de gezondheid in de Brainportregio, waaraan inmiddels meer dan 100 organisaties deelnemen.
Publicatie: https://www.fontys.nl/actueel/leren-onderzoeken-en-innoveren-in-de-brainportregio-op-alle-lagen/, 16 november 2023
Tekst: Koos de Bie
Foto's: Jules van Iperen
