Afstuderen bij professionele werkplaats De Paladijn
Bij Vitalis De Paladijn wonen 23 bewoners, volledig zelfstandig in appartementen met een eigen keuken en badkamer. Ze zijn vrij in doen en laten, zowel binnenshuis als daarbuiten. Ze bepalen zelf hoe laat ze opstaan, kunnen bezoek ontvangen in hun eigen appartement, een kopje koffie drinken in de gezamenlijke ruimtes, wandelen over de Beekweide of lekker naar het terras in het centrum van Geldrop.
Veel vrijheid
Nikki kwam via de vacatureportal van Fontys bij de professionele werkplaats bij De Paladijn terecht. “Ik las dat het over een nieuw concept ging voor ouderen met dementie. En er stond ook dat er veel vrijheid in de onderzoeksopdracht was. Dat sprak me aan.” Nikki onderzoekt in de PW hoe medewerkers de sociale omgeving van de bewoners meer kunnen betrekken in het concept van De Paladijn. Dat ging niet meteen makkelijk: “Ik startte echt in de opstartfase. De Paladijn was nog in aanbouw, daardoor was het nog erg onduidelijk wat het concept precies zou worden. Ook de bedoeling van een professionele werkplaats was niet meteen duidelijk. Na een half jaar kwam er een aantal studenten bij, waaronder Jane, en De Paladijn ging echt open. Toen werd het allemaal leuker.
Veel verschillende contacten
Jane heeft haar afstudeerstage bij De Paladijn net afgerond. “Ik had eerder vooral met jongeren gewerkt en ik wilde ook het tegenovergestelde weleens ervaren.” Ze studeerde in de PW af op de vraag hoe medewerkers Active Ageing meer kunnen stimuleren. “In een professionele werkplaats werk je samen met andere studenten en mensen uit het vak. Het grote voordeel is dat je daardoor met veel mensen over jouw onderzoek kunt sparren. In onze PW werkten we vooral met studenten vanuit HRM TP samen, maar het idee is dat er ook studenten vanuit andere opleidingen aansluiten. De coördinator van PW De Paladijn vanuit Fontys heeft een heel groot netwerk. Daardoor kon ik met heel veel verschillende contactpersonen over mijn onderzoek spreken.”
Active week
Jane: “Ik ben gestart met een onderzoek en heb vervolgens de focus gelegd op een interventie. Die interventie werd een Active Week, met een virtual reality (VR) experience en het ervaren van zorg met handen op de rug. Ik merkte dat het voor de medewerkers lastig was om een paar uur achter elkaar tijd vrij te maken, want bewoners lopen in en uit. Een training geven is daardoor lastig. Daarom organiseerde ik een hele week, waarin ze zelf aangaven wanneer ze tijd hadden voor een onderdeel. Bij De Paladijn doen ze al veel met Active Ageing, actief dingen aanleren is er al gebruikelijk. Daarom moest ik een stapje verder gaan.”
In je spullen snuffelen
“Met een VR-experience kon ik de medewerkers levensecht laten ervaren hoe het is om dementie te hebben. In die experience ben jij iemand met dementie en ervaar je hoe gek het eigenlijk is als er iemand je voordeur binnenkomt en in je spullen snuffelt, zonder overleg. Een van de situaties waar je in de experience in terecht komt, is dat je dochter met haar eigen sleutel binnenkomt, een kaartje uit de brievenbus pakt en dat ophangt in de keuken, zonder het jou te laten zien. Vast lief bedoeld, maar het is jóuw kaartje. Je bent nog in staat om het zelf te lezen. Maar je krijgt het niet eens te zien.”
Met de handen op de rug
“Daarnaast liet ik de medewerkers letterlijk uitproberen hoe het is om te werken met handen op de rug uitproberen. Niet te snel fysieke taken overnemen, maar kijken wat mensen zelf nog kunnen met instructie, dat is zo gemakkelijk nog niet. Het kost meer tijd en soms vragen mensen met beginnende dementie zélf of je iets voor ze wil doen. Maar ze kunnen veel zelf en dat is ook goed voor ze. Active Ageing gaat niet alleen over nieuwe dingen aanleren, maar ook over dingen die je gewend was te blijven doen. Veel medewerkers weten dat wel, maar zijn zich niet zo bewust van hun eigen valkuilen. In echte zorgtaken is dat niet altijd haalbaar natuurlijk, maar bewustzijn helpt zeker.”
Worstelen met professionele grenzen
Nikki heeft haar onderzoek er inmiddels bijna opzitten en start nu met het ontwerp van een interventie. “In mijn onderzoek kwam naar voren dat een gelijkwaardige verhouding tussen bewoner, zorgmedewerkers en sociale omgeving van belang is, terwijl de focus van de medewerkers en de sociale omgeving vaak vooral ligt bij de bewoner. In interviews met medewerkers bleek dat ze wel moeite steken in hun relatie met de sociale omgeving van de bewoner, maar dat ze niet zo goed voor ogen hebben wat dat oplevert of op kan leveren. Bovendien worstelen ze een beetje met professionele grenzen: Hoe betrokken mag ik eigenlijk zijn? Mijn interventie ga ik rondom die thema’s ontwerpen.”
Zelf laten doen
Jane geeft aan dat ze door haar ervaringen bij De Paladijn anders is gaan kijken naar omgaan met mensen met dementie. “Als vrijwilliger heb ik een maatje, daar drink ik koffie mee of we maken een wandeling. Wat ik geleerd heb over Active Ageing neem ik daar mee naartoe. Mijn maatje geeft aan dat ze het heel fijn vindt dat ik haar bepaalde dingen zelf laat doen. Veel mensen in haar omgeving doen dat niet. Als we de tijd nemen, kan ze zelf opstaan, zelf een stukje wandelen. Als het nodig is help ik, maar ik laat het haar zelf doen. Ik weet inmiddels dat mensen erbij zijn, ook al zie je dat misschien niet meer aan ze. Een tijd geleden was ik met mijn moeder bij mijn oma. Ik merkte dat ze met het zorgpersoneel over mijn oma overlegde, terwijl mijn oma er zelf bij was. Dat heb ik achteraf met mijn moeder besproken.”
Werk voor verschillende professionals
Nikki vertelt dat zowel haar opa, als oma dementie hadden. “Daardoor had een stage met ouderen al wel mijn interesse. Maar dat er voor zoveel verschillende professionals zoveel werk was, dat wist ik niet. Ik dacht vooral aan zorg, maar ook voor toegepast psychologen is er veel te doen. Ik zou na mijn studie graag bij de recherche willen werken, dat is een heel andere kant van mijn vak, maar werken met ouderen ben ik zeker ook wel als optie gaan zien.”
Een beetje verward
“Ik had eerlijk gezegd werken met ouderen niet eerder overwogen”, vertelt Jane. “Ik dacht dat de doelgroep me niet aan zou spreken. Maar werken met mensen met dementie vond ik helemaal niet erg. Ze geven zoveel terug! Ik zou anderen nu zeker adviseren om eens te gaan kijken en zelf te ervaren. Mensen met dementie zijn geen enge mensen. Ze zijn een beetje verward, maar dat zijn we allemaal weleens. Een lach op hun gezicht toveren, dat geeft je zo’n goed gevoel.” Jane gaat ervan stralen, als ze erover vertelt. Nikki knikt. “Veel ouderen met dementie raken veel kwijt, hun partner, vrienden, hun vertrouwde omgeving. Als je hun leven dan even iets mooier kunt maken, dat geeft inderdaad een goed gevoel.”
In hetzelfde proces
Zouden ze andere studenten adviseren om af te studeren in een professionele werkplaats? Jane wel! “Het contact met andere studenten en veel verschillende betrokkenen geven veel input voor je onderzoek, dat heeft mij heel erg geholpen.” “Ik vond het ook leuker!” vult Nikki aan. “Het is leuk en fijn om intensief contact te hebben met studenten die in hetzelfde proces zitten.” Jane voegt eraan toe dat het misschien wel wat meer van je vraagt, meer overlegtijd bijvoorbeeld en er wordt wel initiatief van je verwacht. Je onderzoek en interventie stippel je zelf uit. “Al dachten ze bij De Paladijn wel mee over wat interessant zou kunnen zijn. Uiteindelijk ga je voor iets waarover je allemaal het gevoel hebt dat het goed is voor De Paladijn.” Nikki benadrukt dat er zoveel mogelijk is. “We zijn nu met vijf studenten en die doen allemaal iets anders. De een is aan de slag met positieve psychologie, een ander met prikkelverwerking en weer een ander ontwikkelt gesprekskaarten om de behoeften van bewoners in kaart te brengen. Het is zoveel meer dan zorg. Ik vind dat superinteressant!”
Meer informatie over het concept van De Paladijn lees je op deze webpagina.
Publicatie: 13 juli 2023
Auteur: Koos de Bie
Foto’s: De Paladijn en rechtenvrije foto’s
